Cuma, Eylül 24, 2010

Çam Fıstığı


Çam ağacı, üzerine dadanan ağustos böceklerinden dolayı, evin yakınında ise can sıkıcı olabilen bir ağaç. Tıpkı komşumun bahçesindeki çam ağacı gibi.

Haziran ayının başında komşum bahçesindeki çamın yeşil ve kapalı kozalaklarından birkaç tanesini bana getirdi. Kozalakları bahçemin bir köşesine attım ve unuttum. Geçen hafta bahçeyi toplarken kozalakları bulundukları yerden kaldırmak istedim ve fark ettim ki hepsi açılmış ve tohumları dışarıya dökülmüş. Dökülen tohumları kırdım ve işte çam fıstıkları...

 
Yazının başındaki resmi ben çektim, mavi kasenin içindeki siyah tohumlar, çam fıstığı barındıran tohumlar. Yukarıdaki resim ise alıntı, tohumların içini ve tohum kabukları çok güzel gösterdiği için bu resmi kullanmak istedim.

"Hadi canım bunu bilmeyecek ne var?" düşüncesiyle bazı bilgileri utanarak yazdığım oluyor. Bu yazıyı yazarken de benzer duygular içindeyim. Çam fıstığı ile ilgili bir belgesel izlemiştim, kozalaklar palalarla temizleniyordu. Sanırım bu nedenle çam fıstığı elde edilmesi çok zor bir ürünmüş gibime gelmişti.

Doğru yöntem bu mu bilmiyorum ama seneye çam kozalaklarını yeşilken toplayıp, kurumaları ve tohumlarının dökülmesi için gölge bir yere koyacağım.

Çam fıstıklarının elde edilmesi için detaylı bilgisi olan varsa öğrenmek isterim.  

06/07/2012 Notu : Daha detaylı yazıya bu linkten ulaşabilirsiniz.

4 yorum:

Unknown dedi ki...

slymoneMerhaba Murat,
Çam fıstığının üretiminin en yoğun yapıldığı yer Kozak yaylası. Begama Ayvalık arasındaki Madra dağlarının üzerindeki köylerin en büyük geçim kaynaklarının başında çam fıstığı geliyor. Bütün arazi Çam fıstığı ormanı ve bu orman yerli halkın tapulu arazisi. Yani orman idaresince kullanılan kamuya ait bir orman değil. Yöre halkının yetiştirip büyüttüğü bir orman. Fıstık çamı bazı minerallerin zenginliği nedeniyle jeolojik yapısında granit olan bazı arazilerde çok iyi yetişebiliyor. Kozak yaylası halkının diğer geçim kaynağı da granit parke taşı imalatı. İlk ağaçların İtalyadan bu amaçla osmanlının son döneminde geldiğini duymuştum. Bu işte İtalyanların veya levantenlerin katkısı olması muhtemel.
Kozalaklar toplanıp güneşe serilip kurutuluyor. Bu süre zarfında kozalak sahibi kozalakları serdiği harman yerinde malının başında yatıp kalkıyor. Zira çalınmaya değecek kadar değerli bir ürün.
Kozalaklar kuruduktan sonra bir kırma makinesine atılıp kırılıyor ve senin fotoğrafını çektiğin üzerinde siyah bir toz bulunan tohumlar makinede parçalanmış kozalaktan elenerek ayrılıyor. Siyaj toz yıkanarak ayrılıyor. Bu yıkama sırasında içi boş tohumlar da su yüzüne çıktığı için kolayca ayrılıyor. Daha sonra iki silindir arasından geçirilerek fıstık kabuğu kırılıyor ve beyaz çam fıstığı elde ediliyor. Kozalak artıkları evlerde sobalarda ve yakın ilçelerdeki ekmek fırınlarında yakıt olarak kullanılıyor. Yani odun ateşi değil yöredeki adıyla kapçık alevinde pişiyor ekmekler.
kozak yaylası haricinde Marmara bölgesinden Akdeniz bölgesine kadar pek çok bölgede fıstık çamı kozalakları toplanıyor. Karayolları, Milli eğitim müdürlükleri, Köy işleri, Demir yolları, Köy tüzel kişilikleri gibi kurumlar da arazilerindeki fıstık çamlarının ürünlerinin toplanması için ihale açıp bu ağaçlardaki ürünleri değerlendiriyorlar
Bergama'dan Ayvalık tarafına giderken Sahilden giden ovacık Dikili yolunu değil, Kozak yaylası yolunu tercih etmenizi öneriyorum. Hız yapamasanız da kilometre olarak daha kısa. Manzara bitki örtüsü ve dev granit kayaların toprak üzerindeki görüntüsü yılın her mevsiminde özellikle sonbaharda muhteşem.

faik murat unel dedi ki...

Sühan Bey merhaba;

Uzun ve detaylı yorumunuz için teşekkür ederim.
Çam fıstıklarını çekiçle tek tek kırmak zorlu bir uğraş oldu. Fıstıkları zedelemeden çıkarmak için doğru hızda vurmak gerekiyor.

faik murat unel dedi ki...

Sühan Bey merhaba;

Çam fıstıklarını kırmadan suya koymak için verdiğiniz bilgi için ayrıca teşekkür etmek isterim.

Onlarca içi boş fıstığı kırma zahmetinden beni kurtardınız.

Fıstıkları suya koy, yüzenleri at, dipte kalanlar içi dolu fıstıklar.

Ayrıca suda beklettiğim fıstıkların kabukları daha kolay kırılıyor.

EHkki dedi ki...

çok zor kırılıyor ve eziliyor kırarken