Adım Adım Ekolojik Ev Yapımı

-  - A L I N T I D I R - -

http://www.bianet.org/biamag/cevre/138629-adim-adim-ekolojik-ev-yapim-rehberi adresinde okuduğum Adım Adım Ekolojik Ev Yapım Rehberini paylaşmadan edemedim.  

Yazının sonundaki e-posta adresinden yazıyı yayınlamak için izin aldım. Alakır Nehir Kardeşliği inisiyatifi üyelerinin eline, emeğine sağlık.   

--------------------------------------------------------------------------

Antalya'nın Alakır Vadisi HES projeleriyle tehdit altındaki doğa harikalarından biri. Vadiyi HES'lere karşı savunan Alakır Nehir Kardeşliği inisiyatifinin iki üyesi inşa ettikleri "ekolojik ev"in yapım aşamalarını bir rehber olarak paylaştı.

Alakır - BİA Haber Merkezi

26 Mayıs 2012, Cumartesi

Alakır Nehri Kardeşliği antikapitalist mimari yaklaşımıyla inşa ettiği "ekolojik ev"in yapım aşamalarını adım adım gösteren bir rehber yayınladı. "Başka bir mimari mümkün" mottosuyla yola çıkan iki "Alakırlı" yuvamızı "Yuva" adını verdikleri evlerini arazilerinden elde ettikleri taş, toprak, çalı, gübre, ağaçtan ve en yakın yerleşimin atıklarından topladıkları kapı, pencere, tahta, lavabo, lastik, musluk, camlarla yaptılar. Zaman darlığından bir miktar hazır malzeme de kullandılar. Malzeme seçerken "en yakın malzeme, en doğru malzemedir" prensibine uydular. İki kişi günde sekiz saat çalışarak 74 günde inşaatı tamamladılar.

Yerin seçimi

Yuva'nın sırtını kuzey-güney doğrultusundaki bir vadide bulunan arazinin kuzeyindeki tepeciğe vermişler. Böylece kuzeyden gelen soğuğa karşı korunaklı ve güneyden gelen kış güneşine karşı açık olarak yerleşerek, ısınma, havalandırma ve aydınlatma tüketimini en aza indirmişler.

1- Yer tefsiyesi

Kuzey sırtına yerleştireceğimiz 'yuva'nın su basmanı için, kuzeydeki eğimi kazdığımızda çıkan toprağı, yakınlardaki büyükçe taşlarla ördüğümüz güney yamacındaki sete doğru sererek kotu eşitledik. Tefsiye (temizlik) sırasında kestiğimiz çalıyı ve artan taş ve toprağı inşaatımızda kullanmak üzere ayırdık. Kuzey yamacının açılan toprak yüzünü taşla örerek sabitledik.

2- Yer planı

Beş metre çapında bir daire (yaklaşık 20 mt²) olarak tasarladığımız Yuva'nın oturacağı yeri, yönleri ve direklerin yerlerini külle işaretledik. Banyo ve tuvaletin dışarıda olduğu yuvamızın büyüklüğünü, hem inşa hem de yaşam aşamalarında, çocuklu bir ailenin, maksimum huzuru ve sağlığı ile minimum enerji ve ürün sarfiyatı ölçütleri belirledi.

3- Direklerin yerleştirilmesi

Kesilerek kabukları soyulan, yörenin hakim ağaçlarından pırnal meşe direklerinin toprağa girecek 60-70 cm'lik kesimleri, yine yörenin hakim ağaçlarından kızılçamların çırasının ateşiyle kararacak kadar yakıldıktan sonra, açılan çukurlara etrafları taşlarla iyice sağlamlaştırılarak yerleştirildi.

4- Su basmanı

Etraftaki büyükçe taşlarla, direkler hizasından 20-30 cm yüksekliğinde oluşturulan çemberin içi, önce büyükçe taşlarla, sonra çakılla ve son olarak da çakılların arasını dolduracak şekilde toprak serilip tepilerek tesfiyelendi.

5- Duvar kalınlaştırıcı direklerin yerleştirilmesi

Duvarları istediğimiz kalınlığa getirmek için, kesilerek kabuğu soyulan meşe pırnalı ağaçları, 2-3 yerlerinden telle bağlanarak direklere sabitlendi.

6- Duvar kalıbının oluşturulması

Etraftan kesilen zakkum dalları,  direklerin arasına paralel olarak 20-30 cm aralıkla, içten ve dıştan olmak üzere, çatı direkleri hizasına kadar (kapı ve pencere yerleri hariç) çakıldı.

7- Duvar kalıplarının çalıyla doldurulması

Tesfiye için kesilen çalılar ve direkler için kesilen ağaçlardan kalan dallar, pencere ve kapı yerleri kabaca açık bırakılacak şekilde, zakkumlarla oluşturulan duvar kalıplarının içine iyice sokuşturuldu.

8- Pencerelerin yerleştirilmesi

En yakın yerleşim yerinin atıklarından (yıkılan bir bina, hurdalık, çöplük...) bulunan uygun pencereler, yataklarında teraziye getirilerek, tahta ve dal parçalarıyla direklere çakılıp sabitlendi.

9- Duvar çamurunun hazırlanması

Tesfiyeden çıkan toprağı (elenmeden, sadece büyük taşlardan ayıklanmış), mercimek hasadından kalan sap ve samanla (buğday... samanı da olur) ve etraftaki çam iğneleriyle (benzerleri de olur) karıştırıldıktan sonra su ekleyerek, iyice yapışkan (ne çok sulu ne çok katı) hale gelinceye kadar ayakla çiğneyip 1 gece demlenmeye bıraktık.

10- Çalı duvarlarının çamurla sıvanması

Çalılar, içten ve dıştan, gerekli görünen boşluklar taş parçalarıyla dolgulanarak, çamurla sıvandı. Böylelikle iç ve dıştan yapılan sıvanın ortasında kalan çalıdan boşluk, iç etkenlerin dışarıya, dış etkenlerin de içeriye olan etkisine karşı yalıtım görevi görür.

11- Çatı direklerinin yerleştirilmesi

İnce uçlarının çapı en az 15 cm olacak şekilde kesilip kabukları soyulan çam direkler, 'mandala' çatı sistemine göre yerleştirildi. Mandala çatı sistemi, yuvarlak formlu yapılarda, orta direk kullanmadan ağır toprak çatıları taşıyabilecek imkan sunar. Ayrıca mandala çatı, isteğe bağlı olarak, istenilen büyüklükte, tepeden ışık girişini sağlayacak bir cam yerleştirme olanağını da verir. Biz, atık olarak bulduğumuz bir kamyon lastiğini ölçü olarak kullanarak cam yerleştireceğimiz tepe boşluğunu ayarladık.

İstenilen çatı yüksekliği boyundaki bir destek direk, istenilen tepe açıklığının izdüşümünün kenar çizgisine yerleştirilerek, çatı direkleri sırayla tepe açıklığının dairesini oluşturacak şekilde birbirinin üstüne yerleştirilir. Direklerin her biri diğerinin üstüne yerleştirildiğinde bir telle kaymaması için sıkıca bağlanır. En son direk, ilk direğin altına sokulduktan sonra taşıyıcı direk çekilip alınarak mandala çatı direklerinin sıkışarak oturması sağlanır. İyice sıkışarak oturan direkler isteğe bağlı olarak büyük bir çiviyle birbirlerine çakılabilinir. Son olarak, saçaklarda ve tepede fazladan uzayan direklerin uçları kesilir.

12- Çatı tahtalarının çakılması

Kısıtlı zamanımızdan dolayı biz hazır tahta almak zorunda kaldık. Ancak atık inşaat tahtaları ve benzer malzemelerle de çatı örülebilinir.

13- Duvarların son sıvası

Son sıvadan önce pencereler gibi kapımızı da yerleştirip sabitledik. Duvarlar tamamen kuruduktan sonra oluşan çatlakları kapatarak son rötuşları yapmak için, dış duvarları sadece elenmiş topraktan hazırladığımız çamurla sıvadık. İç duvarlarının sıvasını ise üç birim elenmiş toprağa, bir birim taze inek gübresi, bir birim yanımızdan akan nehrin kenarlarında bulunan kilden ve ¼ birim de bulunduğumuz yöreye özgü bir toprak çeşidi olan aktoprağı ekleyip suyla karıştırarak elde ettiğimiz bulamaçla yaptık. Bu sıva kuruduktan sonra duvarları hafifçe ıslatarak bir deri parçasıyla sırladık. İç sıva için, elenmiş toprakla taze inek gübresi karışımı yeterli olmakla beraber, yöreye özgü tutucu ve sağlamlaştırıcı doğal malzeme ve tekniklerle sıva zenginleştirilebilinir.

14- Çatı izolasyonu

Çatıya döşeyeceğimiz malzemeleri tutması için önce çatının saçaklarına kapak tahtaları çaktık. Çatı malzemelerini sermeden önce, son olarak da tepe penceremiz için bulduğumuz atık kamyon lastiğini, çatı direklerini içine alacak şekilde yerleştirip direklere vidalayarak sabitledik. Üzerine de, lastiği kaplayacak büyüklükte bulduğumuz atık kalın bir camı silikonla yapıştırdık. Tavan tahtalarının üzerini ilk olarak, bir nalburda bulduğumuz ve elinde kaldığı için ucuza verdiği (120tl), hava geçirgen bir su yalıtım malzemesiyle döşedik. Bu, şartta olmamakla beraber, üzerine döşeyeceğimiz doğal malzemelerde oluşabilecek bir soruna karşı, deneyimsizliğimizden ötürü bir sigorta olarak düşünüldü.

Bu malzemenin üzerine etraftan kestiğimiz sazları, onun üstüne topladığımız çam iğnelerini, onun üzerine de aynı duvarın ilk sıvasında olduğu gibi hazırladığımız çamuru 5-10 cm kalınlığında olacak şekilde serdik. Çamur tamamen kuruduktan sonra oluşan çatlakları kapatıp son rötuşları atmak için, iç duvarların son sıvasında kullandığımız karışımla çatıyı sıvadık ve kuruduktan sonra su yalıtımı için atık sıvı yağla fırçaladık. Çatı, ideal olarak her yıl, yaz sonu kışa girmeden bir bezle son sıva karışımının bulamaç haliyle bir kez silinmelidir.

15- Yer tahtasının çakılması

Tesfiyelenen toprak zemine 50 cm aralıkla yerleştirilen 5 cm x 10cm tahtaların araları toprakla doldurulup tepildikten sonra haşerata karşı meşe külüyle kaplandı ve yer tahtaları çakıldı.

Ahşap yerine, iç duvarlar için kullanılan son sıva karışımı serilerek de zemin toprak bırakılabilinir.

16- Kuzey duvarının gömülmesi

Yuva'nın kuzey duvarıyla arkasında kalan taş duvarın arası, drenaj oluşturacak şekilde taşla doldurulup üzerine toprak serilerek tepildi. Böylece kuzeyden gelen soğuklara karşı ev korunmuş oldu. Oluşabilecek rutubet, taş drenajla engellendi. Tercihen, dolgu yapılmadan, bir soba borusu, yere paralel olarak, bir ucu evin içinde yerden 20-30 cm yüksekliğe denk gelecek şekilde hafifçe çıkartılıp, diğer ucu ise haşeratın girmesini önleyecek şekilde sineklik teliyle kapatılmış olarak taş drenajın içine doğru yerleştirilirse, borunun evin içindeki ucuna takılacak olan bir kapağın yazın açılmasıyla sağlanacak serin hava akımı havalandırma görevi görecektir.

17- İç yerleşim

Kış gündoğumu ve batımı ışığına göre yerleştirdiğimiz kapı ve pencereler, bize iç kullanım için yol gösterici oldu. Vadiye hakim rüzgarlara karşı güneybatı yönünde yerleştirilen kapıdan girişin hemen soluna mutfak tezgahını ve lavaboyu yerleştirdik. Böylelikle batı penceresinin önüne oturan mutfak tezgahına gelen akşamüstü ışığı, akşam yemeği hazırlıkları sırasında doğal aydınlatma sağlamış oldu. Lavabodan çıkan atık su, kimyasal bir temizlik malzemesi kullanılmadığından, bir boru aracılığıyla evin önündeki  bahçe sulamasına yönlendirildi. (permakültür)

Mutfak tezgahının sağına, kuzey duvarının önüne, mutfak tezgahı hizasına kadar yükseltilmiş bir kaidenin üstüne, kuzine soba yerleştirildi. Böylelikle hem yemek hazırlığı sırasında kolaylık hem de yuva'nın kış güneşine maruz kalamayan kuzey tarafının da ısınması sağlanmış oldu. Sobanın sağındaki küçük bir alan odunluk olarak düzenlendi.Odunluğun sağına, kuzeydoğu cephesine, elbise dolabı/kitaplık çakıldı.Doğu penceresinin önüne yatak konuldu.

Kış güneşini en çok alan güney pencerelerinin önüne oturma yeri ve yemek masası yerleştirildi. Kapının soluna askılık/ayakkabılık çakıldı. Müzik aletleri, çatı direklerinin arasına çakılan tahtaya asıldı. Çatıyla duvarın birleşim yerleri raf olarak değerlendirildi. Mutfak tezgahının altı mutfak malzemeleri için ayarlandı. Yuvanın ortasına, tepe penceresinin altına, bebeğin beşiği konuldu.

Maliyet

Yaklaşan doğum ve kış koşulları nedeniyle kısıtlı zamanımızdan dolayı, atık olarak bulmak için fazla zaman ayıramayıp satın almak zorunda kaldığımız bazı malzemeler dışında bu ev '0' maliyetle de yapılabilinir.

Biz, hazırdan aldığımız tahtalara yaklaşık 1.000 TL ödedik. Yuva'nın kabası için 1.500 TL, toplamda ise iç/dış her şey dahil 2.250 TL (1000€) para harcamış olduk.

* Alakır Nehri Kardeşliği, 2012, alakirnehri@gmail.com

Mandala Çatı Yapımı Eğitimi

Haziran sonunda İmece Evi'nde Mandala Çatı yapımı eğitimi var. Ben katılamayacağım ama imkanı olanların haberi olsun istiyorum.

Mandala Çatı yapıyoruz; 25-30 Haziran

10m çapında yaklaşık 100 kişinin toplanabileceği şimdilik yaz-bahar aylarında kullanacağımız yanları açık üstü “Mandala”  tekniği ile kapatacağımız yeni bir alan inşaa ediyoruz.

90 yaşındaki Köylümüz Şerif Ahmet Dedenin  söylediğine göre bizim “Akçabulut” arazisinin eski harman yerinde daha önce taşlık,kayalıkmış. Bu araziye ekin eken köylü bu alanın üstünü kapatıp düzleyerek harman yerine çevirmiş. Arazimizin bu yerine her gelişimizde içimizi kaplayan huzurdan dolayı burayı hep bir “odaklanma,konsantrasyon”  alanı,huzur alanı olarak  tasarlayalım demiştik.  İmece Evinde farklı doğal inşaat tekniklerini uygulayarak somut örnekleri paylaşma vizyonumuz gereği bu alanın adeta bir yelpazenin tamamen açılıp birbirine kilitlenmesini andıran,ortasında herhangi  bir taşıyıcı direk,kolona gerek olmayan,birbirinin üstüne binen sırıklardan oluşan “Mandala Çatı” sistemi ile oluşmasını planladık.

Bu inşaatta en kritik malzeme olan 6m lik çatı sırıklarını kavakçıdan alıp dikleyerek kurumaya bıraktık. Taşıyıcı yan direkleri ise meşeden hazıladık. 25 haziranda sizlerin katılımı ile direkleri çimento kullanmadan toprağa dikip üzerine sırıkları dizeceğiz. Zeminide önce büyük sonra küçük taşlarla su basmanı haline getirip üzerinede killi toprak döküp düzleyeceğiz. En son zemine bulacağımız hasır ve halıları sereceğiz. Çatıya da gölge versin diye meşe dalları atacağız.

Bu süreçlere tanık olmaya karar verirsen sadece inşaatta çalışmayıp bazen mayasını dahi senin yapacağın ekmek,yemek, bahçe ve birazda buğdayın hikayesine de katılabilirsin.Permakültür, Fukuoka,Biyodinamik uygulama ve sohbetlerininde parçası olabilirsin.

Katılmaya karar vermeden önce burada seni bekleyen koşulları öğrenmek için internet sitemizin “ziyaret” sayfasını okuyup beklediğimiz başvuru mektubunu bize yollamalısın ;-)

http://www.imeceevi.org/ 

CAM BAHÇE www.cambahce.com - Işığı ve Renkleri Yansıtın

Uzun süre üzerinde kafa yorup, çalıştıktan, ithalat için birçok yerle yazıştıktan ve anlaştıktan sonra Türkiye'de pek bilinmeyen ve uygulanmayan yeni örtü (malç) malzemesi, geri dönüşüm cam şişelerden yapılan örtü ürünleri, satışı için hazırladığım siteyi açtım. 

Cam Bahçe - www.cambahce.com ürünleri dünyada bir çok ülkede bahçe ve saksı dekorasyonunda yaygın olarak kullanılıyor. Yaygın kullanım alanı dekoratif amaçlı olmasına rağmen örtüleme (malç) konusunu bilenlerin tahmin edeceği üzere tarımda da cam örtü (malç) kullanılıyor. Cam Bahçe sitesinde, Lincoln Üniversitesinde asma bahçelerinde, cam örtünün üzüm verimi ve kalitesi üzerine olumlu sonuçları hakkında yazı ve videolar bulmak mümkün. Cam örtü ışığı yansıtma özelliği nedeni ile tarımda verim artışı sağlıyor. 

Özel tamburlarda işlenmiş cam örtü kesici ve delici özelliğini kaybediyor. Başlangıçta bilincim cam parçacıklarını tehlikeli ve yasak kabul ediyordu. Avucumda renkli, minik cam parçacıklarını güvenle ovuşturmak bana yasaklı bir şeyi yapıyormuşcasına keyif veriyor. 

2-4 MM boyutundaki ürünlerin üzerinde çıplak ayakla güvenle yürünebiliyor. Youtube da çıplak ayakla cam üzerinde yürüme videolarını izlemiştim, ben de denedim, sorunsuz yürünebiliyor. 

Cam Bahçe sitesinden bir alıntı ile yazımı bitireyim.

Cam Bahçe ürünlerine sitedeki iletişim bilgilerinden ulaşabilirsiniz.  

Cam Bahçe toprak örtü ürünleri, geri dönüşüm şişelerinin özel tamburlarda işlenmesi ile üretilmiştir. 

• Renkli ve kalıcıdır. Camın doğada çözülmesi 1000 yılı bulmaktadır. 
• Bilinen toprak örtü malzemelerine (taş, tüf gibi) renkli bir alternatif olabileceği gibi, mevcut toprak örtü malzemeleri ile birlikte de yaratıcı ve renkli tasarımlar yapmanızı sağlar. 
• Çimento veya seramik yapıştırma malzemeleri ile karıştırılarak moziak olarak kullanılabilir.
• Yabancı otların önlenmesi için örtü malzemesi olarak kullanılır. 
• Serildiği yerden salyangozlar geçemez.    

1 ton cam örtü elde etmek için : 

• 7.200 adet soda şişesi (200 ml)
• 5.300 adet kola şişesi (33 cl)
• 4.000 adet bira şişesi (50 cl)
• 2.700 adet şarap şişesi (70 cl)
• 1.700 adet meyve suyu şişesi ( 1 litre)

kullanılmaktadır.  

       

Kolay Yoldan Toprak Testi Nasıl Yapılır?

Gaia Education Ekoloji dersinde son konu yeşil mimari. Cob Construction (Toprak Yapılar), Rammed Wall (Sıkıştırılmış Duvar) öğrendiğimiz konulardan ikisi. Crystal Waters Ekoköyünde toprağa %5-7 oranında çimento karıştırılarak duvar yapıldığını ve evlerin bu duvardan yapıldığını okumuştum. "Nasıl yani?" demiştim. Meğer işin püf noktası toprağın yapısının nasıl olduğuymuş. 

%25 Kil İdeal

Toprak kullanarak duvar yapmak için toprağınızın en az %10 killi toprak olaması gerekiyor. Toprak yapı için ideal kil miktarı %25.     

Toprak Testi

Peki toprağımızın ne kadar killi olduğunu nasıl öğreneceğiz? Şaşırtıcı derecede kolay bir yolla toprağımızın ne kadar iri kum, ince kum ve kilden oluştuğunu öğrenmek mümkün. 

Yukarıdaki resimde görünen kavanozu yarısına kadar toprak ile doldurdum. (Toprağı yüzeyden değil yüzeyin bir miktar altından almak gerekiyor.) Yarısına kadar toprak doldurduğum kavanozun 3/4 ünü su ile doldurup, bir çimtik tuz ilave ettim. Kavanozu kapattım, iyice çalkaladım ve kavanozu dinlenmeye bıraktım. Birkaç saat sonra kavanoz içindeki toprak katmanlarına ayrıldı. 

Kavanoz içindeki toprak katmanlarını işaretleyin ve tüm toprak miktarına göre katmanları göz kararı oranlayın. 

Örneğin yukarıda benim örneğimde %20 iri kum, %40 alüvyon ve %40 kil katmanları oluştu. 

Benim evimin yakınındaki toprak ile toprak duvar yapmam gerekirse toprağa kum ilave etmem gerekecek. 

%5-7 oranında çimento karıştırarak toprak tuğlalar yapıp, sağlamlıklarını denemeyi düşünüyorum. 

       

Pencere Tipi Güneş Paneli ile Ucuza Isınma

Trombe Duvarı yazım ile başladığım ve kola kutuları ile ucuza güneş paneli yapımını anlattığım yazımdan sonra güneş panelleri hakkında araştırmaya devam ettim. Güneş panelleri hakkında öğrenilecek, denenecek ve yazılacak çok konu var. 

Güneş panelleri genellikle müstakil evlerin güney cephelerine, duvarın imkan verdiği büyüklükte, yapılıyor. Bizim ülkemizde olduğu gibi genellikle apartmanlarda yaşıyorsak güneş paneli kullanarak ilave ısı elde etme imkanımız yok mu? 

Kanada'da apartman dairesinde yaşayan biri, eskiden kullandığımız pencere tipi klimalardan esinlenerek, pencereye güneş paneli yerleştirmiş ve ısı elde etmeyi denemiş. Çalışma veri zenginliği, takip ve kayıt tutulması açısından birçok akademik çalışmadan daha zengin ve başarılı.  

Yukarıda güneş panelinin dışarıdan görünümü yer alıyor.

Pencere tipi güneş paneli ilk yapıldığında dışarıdan hava alıp, oda içine ısınmış hava verecek şekilde planlanmış. Çalışma daha sonra oda içinden hava alıp, panel içinde ısıtarak yeniden odaya verecek şekilde geliştirilmiş. İngilizce seviyesi yeterli olanlar için yapılan denemler ve detaylı anlatıma bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz. 

Pencere tipi güneş panelinin oda içinden görünüşü

Panelin çalışma prensibi aşağıdaki şekilde gösterilmiş. Dışarıdan panel içine alınan hava, panel boyunca ısınarak yükseliyor ve panelin üst tarafına yerleştirilen fan tarafından emilerek oda içine veriliyor. 

Panel boyutunun küçüklüğü, emici fanın yetersizliği ve panel içinde yer alan fazlalık sayılabilecek parçalardan dolayı güneş panelinden yeterli verim alınamadığı belirtilmiş. İkinci aşamada dışarıdan hava almak yerine oda içindeki hava panele çekilmiş ve panel boyunca ısıtılarak yeniden odaya verilmiş.

Yukarıda içerden hava alınan ve yeniden içeri verilen hava akışına ait kesiti bulabilirsiniz. Müstakil evlere yerleştirilen güneş panellerinde böyle bir hava kanalı oluşturmaya gerek kalmıyor. 

Panele giren havanın oda içinden alınması ve panelde kullanılan emici fanın daha verimli bir fan ile değiştirilmesi sonucu elde edilen ısılarda artış görülüyor.  

Bu güneş panelini yapan kişi panel bir çok noktadan veri kaydetmiş. Aşağıda elde ettiği verilerin yer aldığı detaylı bir çalışma var. 

 Kayıtlar 28 Mart 2006 günü güneşli bir günde yapılmış.

Tabloda sütunlar sırasıyla: 

• Zaman
• Panelden odaya verilen havanın sıcaklığı
• Panel bölgesindeki havayı uzaktan ölçen bir termometrenin sıcaklığı
• Panelin üst bölgesindeki havanın sıcaklığı
• Panelin alt bölgesinin sıcaklığı
• Panelin ortasının sıcaklığı
• Oda sıcaklığı
• Oda dışındaki hava sıcaklığı
• Emici fanın çalışma durumu
• Emici fanın çalışma - kapalı kalma süresi

Bu başlıklara göre ilk satırı değerlendirirsek

• Sabah 09:13'de
• Fandan çıkan havanın sıcaklığı 24 C
• Fan bölgesinde uzaktan algılanan sıcaklık 30.6 C
• Panelin üst bölgesindeki sıcaklık 34.6 C
• Panel alt bölgesindeki sıcaklık 27.6 C
• Panel ortasındaki sıcaklık 37.9 C 
• Oda sıcaklığı 19.5 C 
• Oda dışındaki sıcaklık 4 C 
• Emici fan kapalı durumda 
• Emici fan 1 dakika 40 saniye kapalı kalmış. 

Sabah 9'dan öğleden sonra 3'e kadar güneş paneli ile ısınma sağlanmış. Veriler etkileyici.

Denemenin sonucunda panelin büyüklüğünün arttırılması ile daha tatminkar sonuçlar alınacağı belirtiliyor.  

Ankara'nın ayazını iyi bilirim. Hava günlük güneşliktir ama dışarıda titreten bir ayaz vardır. Ankara gibi güneşli ama ayaz günler yaşayan illerde gündüz güneş paneli verimli olacak gibi görünüyor.

Güneş Panelleri hakkında yazmaya devam...

Kola-Gazoz Kutusu ile Isıtma Paneli. Nasıl Enerji Tasarrufu Yapılır?

Öncelikle bu yazıda anlatılan uygulamanın teknik detayları hakkında bilgi alabileceğiniz Trombe Duvarı ve Güneş Panellerinin temel ısıtma prensibi konusunda bilgilerin yer aldığı Trombe Duvarı yazımı okumanızı tavsiye ederim.

Trombe Duvarı yazısında linklerini verdiğim güneş enerjisi paneli yapım, ve eve yerleştirilmesi videolarını izledikten sonra Youtube'da bu konuda araştırma yapmaya devam ettim. İzlediğim videolarda güneş paneli yapmak için yan taraftaki resim benzeri çatı kaplama malzemeleri kullanılıyordu. Yandaki malzeme yerine başka bir malzeme kullanarak daha fazla ve uzun süreli ısı üretmek için panel içine yerleştirilebilecek başka bir malzeme düşündüm. Aklıma kıvrımlar halinde panel içine yerleştirilecek içi yağ doldurulmuş bakır boru sarmalı kullanmak geldi. Yağ dolu bakır borular daha fazla ısınır ve güneş azaldıktan sonra bile soğuyuncaya kadar ısı vermeye devam ederler. Orta boy bir panel için 15 metre kadar bakır boru kullanmam gerekeceğini düşündüm. 8 mm veya 10 mm lik bakır boru fiyatlarını arama sonuçlarında bulamadım ama geçen senelerde bakır boru aldığım için ucuz bir şey olmadıklarını biliyorum. Deneme amaçlı bir panel üretimim için panel içlerine daha verim ve ucuz ne koyabilirim diye düşünürken alüminyum içeçek kutuları ile yapılan panellerin videolarını buldum. 

Bilmek istediğiniz konu ile ilgili anahtar kelimeleri bulduktan sonra Youtube bir bilgi madeni. Kazdıkça bilgi fışkırıyor. Bir video izlerken izleme penceresinin yanındaki ilgili videolar da bilgiye ulaşmanızı kolaylaştırıyor. Okullarda Youtube kullanma ve izlenenlerden videolardan faydalı bilgi sentezi oluşturma dersleri verilecek günler yakındır.

Alüminyum kutuya doldurulan kola, gazoz, soda, bira, meyve suyu  içildikten sonra toplanıyor. Boş kutuların panel içinde verimli sıcak hava akımını nasıl sağlayacağı konusunda birçok uygulama var.

Kutuların:

• Alt ve üst tarafının kesilerek bir çeşit boru elde edilmesi, 

• Üst tarafının kesilip, alt tarafının X, Y, spiral şeklinde kesilmesi, alt tarafının çivi ile delinmesi gibi farklı şekiller verilerek hazırlanan kutular var.  

Bu uygulama bolluğu bir kişiyi "Acaba hangisi daha verimli sorusunu?" araştırmaya yöneltmiş. Kullanıcının hazırladığı birinci videoya bu linkten, ikinci videoya bu linkten ulaşabilirsiniz. Test için kurduğu düzenek ve bilgisayar yazılımı dikkat çekici. Anlatım bolca tekrar içerdiğinden video biraz sıkıcı olmuş. Bu test sonucunda en verimli kutu kesim şeklinin, üst tarafın tamamen kesilmesi ve alt tarafın kalın bir çivi ile delinmesi olduğu ortaya çıkıyor. 

Kutulardan nasıl güneş paneli yapılacağı hakkında birçok video var. İngilizce bilgisi yeterli olmayanlar için en beğendim videodan aldığım resimleri, açıklaması ile eklemeyi ve yazının sonunda videoyu eklemeyi uygun buldum. Bu yazı benim için de alüminyum kutuları kullanarak yapacağım güneş panelinden önce pekiştirme olacak. 

Güneş panelini yapan kişi. Emeğe saygı adına onun resmi ile başlayayım.

Önce güneş panelinin kasasını hazırlıyoruz. İzlediğim videolarda ahşaptan veya metalden yapılmış kasalar vardı. Tercih malzeme temin edebilme ve maliyet durumuna göre size kalıyor. Ben de yapacağım ilk güneş paneli için ahşap kullanmayı düşünüyorum. Elimde bolca tahta var ve tahta ile çalışabilecek ekipman ve bilgiye sahibim.      

Kasayı oluşturan tahtalar vidalar ile birleştirildikten sonra tüm birleşim yerleri slikon ile kapatılıyor. 

Yalıtım sağlayan paneller kasanın arka tarafına slikon ile yapıştırılıyor.

Kasanın yan kenarları da yalıtım malzemesi ile kaplanıyor. Yukarıdaki uygulamada kasanın yan tarafına 3 sıra halinde yalıtım malzemesi uygulanıyor.

Kasanın alt ve üst tarafında havanın gireceği ve çıkacağı, kutuların olmadığı bölümü hazırlamak için yalıtım malzemesinde tahtayı oturtabileceği bölümü kesiyor. 

 Alt bölümü ayıran yere tahtayı yerleştirip, kutuların duruşunu kontrol ediyor.

Hava girişi olacak alt bölümün bir başka açıdan görünüşü.

Kutuları sabitlemek için yalıtım malzemesinde kutu büyüklüğünde delikler açılıyor.

Kutuların yerleşeceği deliklerin bitmiş hali.

Kutuların kasa içinde duruşları kontrol ediliyor.

Sıra geldi kutuların kapaklarını çıkarmaya. Boş alüminyum kutularını kesmek kolay bir iş değil. Konserve açacağı kullanarak kutuların üst kapakları çıkartılıyor.

Bu videoda kutuların alt kapakları da çıkartılıyor. Yazımın başlangıç bölümünde test sonuçlarını verdiğim videoya göre buna gerek yok. Ben yapacağım güneş panelinde kutuların üstünü açıp, altlarını kalın çivi ile 5 yerden delmeyi düşünüyorum.

Önemli bir bölüme geldik. Hava giriş ve çıkış kanalının üst bölümünün kapatılmasına. Üst bölümün kapatılması için alüminyumdan bir parça kullanıldı.

Kapak yerine yerleştiriliyor.

Kapağın kenar kısmı kıvrılarak hava gelen bölüm kutuların olduğu bölümden ayrılıyor.

Hava girişlerinin kapalı hali bir başka açıdan resimlenmiş. 

Kutular birbirlerine slikon ile yapıştırılıyor. İzlediğim başka videolarda kutuları bu aşamadan önce birbirlerine yapıştırıyorlardı. Dümdüz uzanan kutu sütunları oluşturmak için bu videoda yapılmayan fakat başka videolarda izlediğim birbaşka yöntem birbirine 90 derece açı yapacak şekilde vidalanmış tahtaları yatak olarak kullanıp, kutular düz bir sütun olacak şekilde yapıştırılıyordu. Ben de paneli yaparken tahtadan bir kılavuz yatak yapmayı düşünüyorum. 

Kutular çıkartıldıktan sonra güneş panelinin durumu. Alt ve üst tarafta bölünmüş hava kanallarını ve kutuların yerleşeceği delikleri görmek mümkün.

Hava giriş ve çıkış deliklerinin açılması.

Hava giriş ve çıkış delikleri. İzlediğim videolardan çıkardığım sonuç, giriş ve çıkış delikleri ortada yada kenarlarda olabildiği yönünde. Deliklerin durumu paneli nereye bağlayacağınıza göre değişebiliyor.

Kutuların yerleştirilmiş hali. (Paneli yapan Abi sık sık kutuları çıkartıp, takıyor. Gereğini, faydasını anlayamadım. Uğraşmayı seviyor galiba :) ) 

Boyama zamanı. Isı tutma sağlayan özel bir boya ile kutular ve kasa boyanıyor. Yukarıdaki ürünü başka videolarda da gördüm. Yıkarıdaki marka dışında bir marka daha var. Amerika'da Backyard Sience (Arka bahçe bilimi, hobisi önemli bir sektör. Türkiye'de bulamayacağımız farklı bolca malzeme var ellerinin altında. Tabii bizde evlerin büyük çoğunluğunda arka bahçe (Backyard) olmadığı için bilimi de (sience) malzemesi de olmuyor. Ben güneş panelimde su bazlı mat siyah yağlı boya kullanmayı ve boya makinemden püskürterek kutuları ve paneli boyamayı düşünüyorum.   

Boyaması tamamlanmış kasa. Özel boya farkı hissediliyor.

İç işlemleri tamamlanan güneş panelinin üzeri cam ile kapatılıyor. Cam, slikon ile kasaya yapıştırılıyor. Alüminyum kutular ile yapılan ve ürün olarak satılan güneş paneli videoları izledim. Bu hazır ürünlerde cam yerine polikarbon malzeme kullanılmıştı. Polikarbon malzemeyi araştıracağım, cam yerine ben de kullanabilirim. 

Tamamlanmış güneş paneli.

Güneş Panelini yapan kişinin aşağıdaki videosu dışında birkaç videosu daha var. Aşağıdaki videoda verilmemiş ama izlediğim başka videosunda güneş panelinin yerleştirilmiş halini vermiş. Yukarıda yapımı anlatılan panelin eve yerleştirilmiş hali yer alıyor. Birinci panel verimli çalışınca ikinci paneli yapmaya karar vermiş. Panelin ahşap kasasını alüminyum ile kaplamış ve evin dışında estetik bir görüntü sağlamış. 

Şimdi yukarıda resimler ile özetlediğim güneş panelinin nasıl yapıldığının videosunu izleme zamanı.

Boş alüminyum kutuları toplamaya başladım. 45x140 cm büyüklüğünde deneme paneli yapmayı planlıyorum. Gerçi vakit olarak epeyce dardayım bu aralar. Paneli tamamlamam zaman alacak.