Basit görünen bu makina tecrübesizlik ve doğru alet eksikliği nedeniyle beni uğraştırdı ve tamamlaması epey zamanımı aldı. Ama ÖĞRENDİM... Zaten amaç da bu değil mi? Denemek, öğrenmek, öğrendikleri paylaşmak ve aynı projeyi deneyeceklere nasıl daha kolayı yapılabilir fikir vermek. Bir daha aynı makinayı yapmam çok daha kısa zamanımı alır. Aynı malzemeyi kullanır mıyım sorusunu yazının sonunda açıklayayım.
Kullandığım malzeme:
14x10 cm ebadında 70 cm uzunluğunda iki dikme
10x6 cm ebadında 55 cm uzunluğunda orta kiriş
14x10 cm ebadında ve 55 cm uzunluğunda alt taban
10x6 cm ebadında 2mm lik saca kaynakla sabitlenmiş 14 mm somun (somunun altındaki sac 14 mm uç ile delinmiştir)
20x20 cm ebadında 2mm lik saca kaynakla sabitlenmiş 14 mm somun (somunun altındaki sac delinmemiştir, kapalıdır)
1 metre uzunluğunda sonsuz vida
Dikmelerde yukarıdan 10 cm kalacak şekilde kirişin geleceği yerleri işaretledim. Dikmelerde kirişin giriceği yerleri açtım.
Alt tabanı oluşturacak 14x10 cm ebadında ve 55 cm uzunluğundaki tahtanın her iki yanında 10 cm uzunluğunda ve alttan 4 cm boşluk ile 6x6 cm olacak şekilde kulakcıklar kestim.
Alt taban kulakçıklarının dikmelere geçeceği yerleri belirleyip, dikmelerde yerlerini açtım.
Yukarıda üç cümlede anlattığım iş epey zamanımı aldı. Özellikle dikmeler üzerinde yerleri açmak beni çok uğraştırdı.
Dikmelerdeki deliklere geçecek orta kirişinin 10 cm lik uç bölümlerini ve alt tabanın kulakçıklarını zımpara ile biraz düzelttim ve dikmelere yerleşmesini kolaylaştırdım.
Kirişi ve alt tabanı dikmelere yerleştirip, 15 mm lik uç ile dikine delikler açtım.
Açtığım deliklere ahşap tutkalı koyup, 15 mm lik tahta kavalye (çivi/vida yeri kullanılan tahta) çaktım. Tüm birleşim yerlerinde 15 mm lik tahta kavalye kullandım.
Makinanın iskeleti tamamlanmıştı. Tutkalların kuruması için birkaç saat bekledim.
Kirişin ortasına 15 mm lik uç ile bir delik açtım. 14 mm somun sabitlenmiş 10x6 cm lik sac plakayı bu deliğin üzerine gelecek şekilde vidaladım.
20x20 cm lik sac plakayı 10x10 cm lik iki tahtaya sabitledim. Sonsuz vidayı orta kirişten geçirip ucu dışarıya çıkıncaya kadar çevirdim. 20x20 cm lik baskı tahtasını sonsuz vidanın ucuna geçirip, sıkışıncaya kadar çevirdim.
Veee... makina hazır... Sonsuz vidayı makina yağı ile yağlayıp, yukarıdan çevirdiğimde baskı tahtası mutlulukla aşağıya doğru ilerliyor...
İlk gözlem... 1 metrelik sonsuz vida biraz uzun kaldı. Neyse ki baskı tahtasını vidadan söküp, sonsuz vidayı biraz kesmek sorunu halledecek.
Baskı tahtasını çevirirken altında zeytin hamuru olan torbaların olduğunu hayal edip ne gibi sorun yaşarım diye düşünüyorum. Kare tahtanın dönme hareketinden dolayı torbalar sağlıklı bir şekilde basılmayacak ve muhtemelen savrulucaklar. Baskı tahtasını ve tabii somun kaynaklı sacı yuvarlak yapmak bu sorunu çözecek. En sağlıklısı zeytin hamurunu torbalara koymak yerine, 21-22 cm çaplı ve 35-45 cm uzunluğundaki bir kovanın içine koymak ve kovanın yan yüzeylerine ve altına delikler açmak. 20 cm çaplı baskı tahtası kovanın içinde rahatça aşağıya doğru inerken, kovanın yan yüzeylerinden ve altında zeytinin suyu çıkacaktır.
Sonuç : Baskı tahtası ve somunun kaynaklandığı sac yuvarlak olmalı.
Şimdi bu makinayı yeniden yapmayı planlasam, iskeleti ahşap yerine demir profillerden yapmanın daha kolay olacağını düşünüyorum. Doğru bir demirci ustası ile bir kaç saatte makina hazır hale gelecektir.
Makinadaki değişiklikleri yaptıktan sonra sıkım denemesine başlayacağım.
8 yorum:
burada sıkılacak zeytinyağının gramına altın verseler kıymetini karşılamayacak :)
hasat miktarı az ama kalitesi pek bir yüksek olacak sanırım.
yağın ağır olup olmayacağı konusunda bilginiz var mı peki? epeyce saf olacağından ağır gelir mi acaba ?
Nalan Hanım merhaba;
Şimdilik presi tamamladık, sıra geldi zeytini ezme ve sıkma işlemlerine. Haftasonundan haftasonuna yapılan çalışmalardan dolayı yavaş ilerliyorum ama sezonu yakalayacağım.
Zeytin konusunda yıllar önce okuduğum Artun Ünsal'ın Ölmez Ağacın Peşinde kitabında okuduklarımı deniyorum. Yağın asitliğini belirleyen önemli etkenlerden birinin toplandıktan ne kadar sonra sıkıldığı olduğu yazıyordu. Kitapta anlatılanlara göre iki sıkım yapmayı planlıyorum, birincisi soğuk sıkım, ikincisi sıcak su ilave edilerek yapılacak sıkım olarak planlıyorum.
Bakalım sonuçlar nasıl olacak?
Geçen sene denediğim katı meyve presinde zeytin sıkımı başarısızlıkla sonuçlanmıştı.
Faik Bey,
Ben de merakla bekliyorum. Umarım tüm çalışmalarınıza değecek sizi mutlu edecek sonuçlar alırsınız.
Merhaba Murat Bey,
Her ne kadar kendim blog'uma yazacak zaman ayıramıyorsam da çalışmalarınızı buradan izlemekteyim. Yeni cenderenizin (presinizin) hayırlı olmasını dilerim. Size naçizane bir önerim olacak. Kirişe vidaladığınız somun kaynatılmış (6x10)sac parçasını kirişin üzerinden değil de kirişin alt tarafından vidalasaydınız çok daha doğru bir iş yapmış olurdunuz. Zira preste sıkım yaptığınızda uyguladığınız bütün sıkma kuvveti kirişin üzerindeki sac levhayı (6x10) tutan vidalara yukarı doğru bir yüklenme yapacak ve vidları yerinden çıkarmaya zorlayacak. Zaman içinde de yerinden sökebilecektir. Oysa kirişe alttan bağlasaydınız bu sorunu hiç yaşamayacaktınız; zira vidalara hiç yük binmeyecekti. Ama yine de geç kalmış sayılmazsınız. Sonsuz vidanın boyunu kısaltmak için söktüğünüzde bu değişikliği yapabilirsiniz. Baskı levhasının sac kalınlığı da bana zayıf gibi geldi. Gerekirse üzerine üstten kaynatılan köşebentlerle de bu sorunu çözebilirsiniz.
İyi günlerde ve başarılı deneyimlerde, güle güle kullanın.
Sühan
Sühan Bey merhaba;
Yorumunuz ve BLOG'u takibiniz için teşekkür ederim. Sizin yazacaklarınızı merakla bekliyoruz. Bildiğim kadarı ile keçileriniz ve kümes hayvanlarınız var, bu konularda tecrübelerinizi blogunuzda bekliyoruz.
Sonsuz vidanın geçtiği plakayı alta almak sorun olmayacak diye düşünüyorum, plakanın yerini değiştirmeyi deneyeceğim. Mühendislik bilgim sınırlı olduğu için bazı noktaları atlıyorum. Hatta aklımdan keşke hidrolik sistemin çalışması hakkında daha çok bilgim olsa diye geçirdim. Benzer bir presi kollu bir hidrolik sistem ile çalıştırabilsek çok daha kuvvetli bir baskı oluşturulabilir diye düşünüyorum.
Merhaba,
Biraz geç olmakla birlikte işinize yarayabilecek ipuçları bulabileceğiniz bir video. Hidrolik kriko kullanma ve kalıp içine konan posaları ahşap ızgara ile ayırma fikri güzel.
http://www.youtube.com/watch?v=F_l3UZ5WkQk&feature=player_embedded
Hay Allah razı olsun.Bende şarap yapımı için üzümü sıkacak çare arıyordum.
Serdar Bey merhaba,
Ahşap Pres üzerinde yaptığım değişiklik ile ilgili bir yazıyı aşağıdaki bağlantıdan bulabilirsiniz.
http://alternatifyasam.blogspot.com/2010/10/ev-yapm-soguk-skm-szma-zeytinyag-nasl.html
Bu kadar uğraşmak istemiyorum dersiniz.
http://www.armaindustry.com/urunler.asp?kategori=6
sitesini incelemenizi Öneririm.
Yorum Gönder