Sürdürülebilir Toplumlar için Ekoköy Çözümleri - ODTÜ Toplantısı -

Anlamsız ve faydasız yüzlerce iş seyahatinde yaptığım gibi geçtiğimiz cumartesi sabahı beşte kalktım, tüm gün toplantıya katıldım ve aynı günün akşamı yorgun argın eve döndüm. Ve fakat bu kez önemli bir fark vardı. Bu kez toplantı benim için çok önemli ve anlamlıydı. 22 Aralık günü ODTÜ'de Sürdürülebilir Toplumlar için Ekoköy Çözümleri toplantısına katıldım. 

Toplantıya gidebilmek başlı başına bir olaydı. Toplantıdan önceki Perşembe gecesi arabam bozuldu. Yardım servisi ile telefonda görüşme, benim tamir edemeyeceğim bir hasar olduğunun tesbiti, çekici çağrılması, çekicinin  beklenmesi, arabanın servise götürülmesi vs vs. Bir dünya yorgunluk. Haa, küçük bir not Volkswagen yol yardım, benden on tam puan aldı. Az önce anlattığım süreci çok iyi yönetti, tebrikler VW !

Arabayla havaalanına gider, akşamda dönerim düşüncesiyle. Cumartesi sabah 07:00 gidiş, pazar akşam 00:10'da İzmir'de olacağım dönüş bileti almıştım. Gelin görün ki artık arabam yoktu. Urla'dan uçağa yetişmek için 05:45 de yola çıkmam lazımdı. O saatte bir toplu taşıma aracı bulamayacağım için uçak parası kadar para vererek gidiş dönüş taksi ile gitmek zorunda kaldım. 

Neyse... Özetle, maceralı bir şekilde Ankara'ya gittim ve geldim. 

Sürdürülebilir Toplumlar için Ekoköy Çözümleri toplantısına elli kişiden biraz fazla katılımcı vardı. 

Toplantının son cümlesi ile başlayayım:

Her yüz ekoköy teşebbüsünden, doksanı başarısızlık ile sonuçlanıyor. Üç, beş kişi bir araya geldik, paraları denkledik, bir arazi aldık, hadi hemen gidip bir ekoköy kuralım yaşayalım.... Diye yola çıkarsak, başarısız olma ihtimalimiz %90 :) Ekoköy oluşumu için en önemli gereklilik sosyal yön. Karşılıklı anlaşma, ortak dil, uzlaşma sağlanamadığı sürece başarılı bir oluşum zor.

Prof Dr İnci Gökmen'in açılış konuşmasından sonra Prof Dr. Ali Gökmen GEN (Global Ecovillage Network) hakkında bir sunum yaptı. Benim için çarpıcı noktalardan biri Portekiz'deki Tamera Ekoköy'ü hakkındaki bölümdü.  

Tamera Ekoköyünün sitesini henüz detayı inceleme şansım olmadı ama Ali Hoca yukarıdaki resimde sol üst karede yer alan resmin içeriğini anlattığında Vizyontele'nin meşhur repliklerinden biri aklıma geldi. 

- "Şerefsizim ben bunu düşünmüştüm." 

Tamera'da yaşayanlar fresnel merceklerini, içinden yağ geçen borulara, odaklamışlar gündüz depoladıkları enerjiyi gece  kullanabiliyorlar. Tamera'da kullanılan fresnel merceklerinden bir tanesini almak (75x50 cm boyuntundaki bir Fresnel Mercek) ve Türkiye'ye kargo ile getirmek 200 dolardan fazla tutuyor. Fresnel merceklerini evde yapabilme şansım olmadığı için benzer projede kullanmak üzere uydu anten çanağını kullanarak bir parabol ayna yapma üzerinde çalışmam devam ediyor. 

Tamera'da ocak parabol ayna ile ısıtılıyor. Parabol aynalar Scheffler Reflector adı ile de biliniyor. Aşağıda Gözde Hanımın Ekoköyler sunumunda Mısır'daki Sekem Ekoköyünde kullanılan büyük Scheffler Reflektörünü görebilirsiniz. Bir an önce parabol aynamı bitirmeli ve denemeleri yapmam lazım. Bu konuyu bir başka yazıda anlatacağım. 

Ali Hoca Güneşköy'de yaşadıkları deneyimlerden ve Güneşköy'ün geleceği hakkında bilgi verdi. Ali Gökmen hocadan sonra GEN Avrupa Gönüllü Elçisi Sn. Gözde Cüce ekoköyler ile ilgili sunumunu yaptı. Gözde Hanım Almanya Seiben Linden ekoköyünde geçirdiği bir aylık deneyimi ve Gaia Ecovillage Desing Education eğitimi tecrübesini anlattı. Benim online olarak almakta olduğum Ecovillage Desing Education her yıl bellirli ekoköylerde bir aylık bir program olarak da alınabiliyor. Gözde Hanım bu eğitimi yerinde alan kişilerden biri. Sunumu sırasında bana da söz verdi ve ben de kısaca Online eğitim hakkında katılımcılara bilgi verdim. Gözde Hanıma sunumunda bana yer ayırdığı için teşekkür ediyorum.  

Toplantıdan bir kaç tesbiti paylaşayım. 

Neden köyler terk ediliyor ? 

Bu soruya ilk olarak Balıkesir'in Balya, Göloba köyünde arıcılık ve büyükbaş hayvancılık yapan yetiştiricimiz Fikret Usta cevap verdi. Fikret beyin bu konudaki tespiti köy kadınlarının şehir kadınlarının yaşantısına olan özlemi. Köyün zor şartları kadınları, şehre gitmeye itiyor. Bu noktada kadın erkek eşit şekilde işbölümü yapılmasının, köy hayatında kadınlar üzerinde olan ağır yükü hafifletebileceğini konuştuk.    

Ali Gökmen hoca köylerin boşalmasının iki temel nedeninin olduğunu söyledi. Eğitim ve sağlık koşullarının köylerde giderek yetersiz hale gelmesinin, köylerin boşalmasının temel nedenleri olduğunu belirtti. 

Ekoköyler köylerde olmak zorunda mı? (Genel özet, benim salt düşüncem değildir)

Bir çoğumuz hep şehirde yaşadık. Şehirden kopmamız kolay değil. Şehri değiştirmek, şehirde bir ekoköyde yaşamak mümkün değil mi? Ben Ithaca Ekoköy'ünden bahsettim ve şehirli ekoköyün hali hazırda olduğunu belirttim.  

Çocuklar için alternatif bir eğitim mümkün mü? Çocuklara doğal yaşamı nasıl öğretebiliriz?
Toplantıya katılan eğitimci ve eğitim konusunda yüksek lisans çalışması yapan katılımcılar ile bu soruyu konuştuk. İlkokulda ekoloji, permekültür dersleri olabilir mi? Benim yorumum, benim çocuklarımda olduğu gibi ailede yaşayarak görmeleri ve öğrenmeleri. Kızım Derin (7 yaşında) kompost nasıl? neden yapılır? Faydası nedir şimdiden biliyor.
Bu noktada Alternatif Eğitim Derneğinden bahsetmeden geçmek olmaz. Okuma yazma öğretmek ayrı bir bilgi ve beceri, uzmanları tarafından verilmeli. Okuma Yazma becerisi edinildikten sonra çocuklara veli(??) tarafından eğitim verilebileceğine inanıyorum. VE fakat Türkiye'de suistimale çok açık.

Gaia Education Ekoköy Dizayn Eğitimindeki dört ana boyuttan biri Sosyal Boyut. Oybirliği ile karar alma, kaliteli iletişim, çatışmasız karar alma gibi bir ekoköyun başarı ile devam edebilmesi için çok önemli konuların işlendiği bir boyut. Sosyal Boyutu 2013-2014 eğitim döneminde alacağım, şimdilik detay veremiyorum. Türkiye'de başarılı ekoköy olmayışının önemli sebeplerinden biri sosyal boyutun ekoköy oluşumlarında bilinmemesi, düşünülmemesi. Ali Hoca, ekoköyün kuruluşundan önce tüm şartların ve kuralların YAZILI olarak belirlenmesinin önemini vurguladı.
 
Tek başına yada tek bir aile olarak alternatif yaşam için Ekolojik Boyut bilgisi, ekoköy oluşumu için Sosyal Boyutun bilgisinin olmazsa olmaz bilgiler olduğuna inanıyorum.

Toplantının önemli yanlarından biri Alternatif Yaşam Planlaması okurları ile tanışma ve yorumlarını alabilme şansı oldu. Beklediğimden çok daha fazla sayıda Alternatif Yaşam Planlaması okuyucusu ile tanıştım, övgülerini aldım. Toplantıda tanıştığım ve henüz tanışamadığım Alternatif Yaşam Planlaması Okuyucularına teşekkür ederim.