Geçen hafta başında kompost malzemesinin ısınması durdu. Kompost sürecinin tamamlanması için henüz erken olduğu için birşeylerin yanlış gidiyor olduğunu düşündüm. Karıştırmak üzere yere döktüğüm malzemenin gereğinden fazla ıslak olduğu dikkatimi çekti ve kovadaki malzemeyi yayarak birkaç saat güneşlendirdim. Bu işlemi iki boyunca tekrarladım. Üçüncü gün kompost kovasındaki malzeme yeniden ısınmıştı.
Bugün kompost kovasında küçük bir çukur açarak ısısını kontrol ettim, çok ısınmamakla birlikte malzeme hala ısınmaya devam ediyor. Bugün, yarın kompostum hazır hale gelecek.
Her pazar günü biçtiğim çimleri, toprak, karton parçaları ve kuru yapraklarla karıştırarak küçük kompost kovamda yeni sürece başlıyorum.
Deniz kıyısında oturmanın avantajını kullanarak yeşil deniz yosunlarını, talaş ve toprak ile karıştırarak yeni bir kompost denemesine başlamayı planlıyorum. Tabii yosunları sürece başlamadan önce yıkararak deniz suyundan arındıracağım.
Kompost yapımı süresinde yaşadığım bazı olayları sizlerle paylaşmak istiyorum.
* Çevremdeki bir çok kişi (2-3 ay öncesine kadar ben de dahil) kompostun ne olduğunu bilmiyor. Özellikle mutfak atıklarının kokuşmadan nasıl "toprağa" dönüştüğünü anlamakta zorlanıyorlar. Geçen hafta mutfakta bir naylon poşet içinde biriktirdiğim salatalık, marul yapraklarını kompost kovamın içine dökmeden poşeti ile birlikte kovanın yanına bıraktım. Veee unuttum. İki gün sonra poşeti açtığımda poşetin içindeki malzemenin sulanarak çok kötü kokmaya başladığını gördüm. Demek ki keramet, kompost kovasının içinde gerçekleşiyor.
* Kompost konusunu anlattığım Almanya'da doğup, büyümüş bir arkadaşım; "Ee ne var ki bunda, Almanya'da kompost olabilecek malzemeyi ayrı bir yere dökerdik ve bir kompost tepesi oluştururduk, zaman zaman bu tepeyi karıştırırlardı." dedi. Almanya geçmişi olanlara kompost konusunu sorduğumda kimse kompost ne demedi.
* Meyvelitepe'de anlatıldığı gibi "kompost" yapmayı deniyorum dediğim birçok kişi "komposto" yapmayı denediğimi düşündü.
* Kompost yapımı denememi "Kaç liralık malzeme ki, ne uğraşıyorsun, al gitsin." yaklaşımı ile değerlendiren materyalist bir kitleyi, görmezden geldim.
* Toprak solucanlarının kompost oluşum sürecini hızlandırdığını okuduğum için kompost kovalarımda yaşayacak kadrolu solucanlar edinmeye karar verdim. İlkbahar aylarında toprağı bellediğimde hemen her belde üç, beş solucan görürdüm ama bu aylarda sertleşen toprakta bel yapmak ile uğraşmak istemedim ve yol üzerinde sıklıkla gördüğüm balık yemi satan dükkanlardan birine girdim.
- Toprak solucanınız var mı? dedim
- Hangi balığı avlamak istiyorsun abi?
- Aslına bakarsan balık avlamak için kullanmayacağım, besleyeceğim onları.
Satıcının, nasıl yani? bakışını karşılıksız bırakmamak için devam ettim.
- Toprak solucanları kompost (gözlerinden neden bahsettiğini anlamadığını anladım ama üstelemedim) oluşum sürecini hızlandırıyor, onun için besleyeceğim onları dedim.
Şaşıran satıcı, "yok bulamazsın toprak solucanı satan bir yemci" dedi.
Sen öyle san, elbet biri satıyordur dedim ve dükkandan çıktım.
Yukarıdaki diyalogların benzeri üç, dört yem dükkanında daha yinelendi, ben yemcilerden ümit kestim, şimdilik tembellik yaptığım için bel ile solucan da aramıyorum.
Kompost süreci tamamlanmak üzere olan battal boy mavi kovayı Ozzi'nin Odasının yanına koydum. Kompost yapımına başlamadan mutfakta çıkan tüm organik atıkları gerçek bir çöp öğütücüsü olan Ozzi'ye veriyorduk. Ozzi bir köpeğin yemesini hayal etmediğiniz birçok şeyi yiyen bir köpek. Laf aramızda geçenlerde Ozzi'yi neredeyse süreci tamamlanmış kompost kabından bir kaç ısırık alırken gördüm.
Yeni malzemeyi biriktirdiğim turuncu kova daha falza güneş gören sebze çuvallarının yanında duruyor.
Yukarıdaki fotoğrafı bu haftabaşı çektim. Malzeme hem koku hem ısı olarak gayet iyi durumdaydı.
Yukarıdaki resmi bugün çektim. Kompost kovasındaki malzemede küçük bir çukur açtım, süreç neredeyse tamamlanmak üzere.
9 yorum:
Bu kompost(o) olayını okuduktan sonra, feyz almış bir halde bolca toprak, kırılmış ve kurumaya yüz tutmuş söğüt dolı parçaları ve yeşil yaprakları, su, karpuz kabuğu, bir adet ölü platy ve bir adet ölü kılıç kuyruk ile giriştim..
19 lt'lik su damacanasını delik deşik etmem ve iki adet tahta cubukla karıştırmaya çalışmam şu ana kadar cıvık bir camur oluşumunun ötesine geçmemiş vaziyette.. kuru, havadar ve ince taneli olması işin püf noktası gibi gelmeye başladı..
Sanırım ortaya çıkan bu balçığı bugün öğlen vakti bir yere döküp hem kurutmak hemde ufalamak zorunda kalacağım.
Acaba diyorum; buzdolabında balık yemi olmayı bekleyen ve uzun süredir buzlaşmış tavuk ciğerinide içine atsam mı ?
Birde ben toprak solucanı meselesini çözdüm sanırım. 6 aylık ceviz fidanlarımın birinin dibinde solucanı görmüştüm. İkinci görüşümde kendileri kompost işçisi olarak kariyerine devam edecek.
Ferhat bey merhaba;
Öncelikle bir özür ile başlamam lazım. Sanırım kompost sürecini anlattığım yazılara yeni resimler ve daha fazla açıklama ekleyerek güncellemem lazım. Yazıların içeriğine ve resimlere eklemeler yapacağım.
Kuru ve yaş malzemenin olabildiğinde ufak olması önemli, dalların ufak parçalar haline getirilmesi için dal öğütme makinaları mevcut ama bizim boyutumuzdaki kullanım için pahalı sayılırlar.
Ben matkap ile delikler açtığım battal boy çöp kovasından iyi verim alıyorum, size de çöp kovasını tavsiye ederim.
Karıştırmayı kovayı beton zemine dökerek yapıyorum. Tüm malzemeyi iyice karıştırıyorum, topaklaşan toprak parçalarını ufalıyorum. Tüm malzemenin iyice havalanmasını sağlıyorum. Karıştırırken malzemenin ıslaklığınıda elleyerek kontrol ediyorum. Malzeme fazla ıslak ise bir süre malzemeyi yayarak güneşlendiriyorum. Malzeme kurumaya başladı ise tekrar kovaya doldurduktan sonra yukarıdan sulayarak malzemeyi ıslatıyorum. Karıştırma sürecinin verim için en önemli işlem olduğunu gözledim. Sizin malzemenin çamur hale gelmesini sanırım karıştırma eksikliğinden ve fazla sudan.
Apartmanda yaşıyorsanız, balkonun bir köşesinde malzemeyi yere döküp karıştırabilirsiniz. Malzemeyi topladıktan sonra bir kova su ile zemini kolaylıkla temizleyebilirsiniz. Aslına bakarsanız "Balkonda Kompost Yapımı" başlıklı bir deneyimi duymak güzel olacaktır.
Murat merhaba;
Toprak kompost suresinde calisacak bakterileri bu karisima "asilamak" icin kullaniliyor, di mi? Bizim kendi kompostumuz direk toprak ustunde. Karisim topraktan bakterileri, solucanlari ve diger yararli bocekleri cekiyor. Sizin kompost kabinin yerdeki toprakla direk temasi yok. Acaba bu bir dezavantaj mi?
Bir arkadasimiz icin sizinkine benzer bir kova duzenegi baslattik. (Detaylari bizim blogdan ogrenebilirsiniz. Amac bu prototip basarili olursa Datca'daki sitelerde, o da olmadi en azindan diger grup uyeleri arasinda kompost uygulamasini ozendirmek) Altina da daha irice delikler actik ve hafifce cukurlastirdigimiz topragin ustune yerlestirdik. Yalniz toprak koymadik. En uste de sinek ve kokuyu onlemek icin kuru malzeme olarak iri dogranmis kurumus sazlar koyduk. Ancak yeterince koymamis olmaliyiz ki arkadasimiz kucuk sineklerin varliklarini mujdeledi biraz once!:) Simdi daha cok ot koyacagiz. Tabi saman, sap da bir cozum ama sitelerde saman bulmak kolay bir cozum degil. Ayrica sizin gibi surekli karistirmak, yaymak herkes icin bir secenek olmayabilir. O yuzden biraz uzun da olsa bu sekilde katmanli bir yerlestirme yapmayi dusunduk.
Yazinizi okuyunca bizim kovada islemi baslatacak, topraktan gelen bakteri eksikligi de problem olabilir dusuncesiyle, bir miktar toprak koymayi da deneyecegiz.
Bu arada, solucan bulma cabalariniza benzer bir deneyimi ben de Istanbul'da yasadim!:) Ozel solucanlarla vermikompost denen tur kompost yapmayi denemek istiyoruz. Yana yakila bu solucanlari ariyoruz bir suredir. Epey yaklastik!;) Saksi altlarinda oluyormus cogunlukla, sizin kompost icin aklinizda olsun. Gerci siz isleminizle solucanlari cok fazla gun isigina cikariyorsunuz, onlari rahatsiz edebilir bu.
Kolay gelsin.
Pınar merhaba;
Sizin kompost kovanızı ve yazıyı gördüm, bence sorunsuz çalışması lazım. Kovayı toprağa koymak bir avantaj olur, belirttiğin gibi hem toprak ile temas etmesinden dolayı etki edecek bakteriler, hem de solucan girişi sağlaması açısından faydalı olacaktır. Tabii kovayı toprağı koyma imkanı olanlar için geçerli bu durum.
Benim küçük bahçemde kovaları koyabileceğim toprak bir zemin olmadığı için ben yazımda belirttiğim şekilde kompost yapıyorum. Herhangi bir aşılama ilavesi yapmadım, doğa kendi işini yapıyor. Ancak sık sık karıştırıyor olmam ve malzemenin ıslaklık seviyesini kontrol etmem kovalardaki malzemenin olgunlaşmasını hızlandırıyor. Benim uyguladığım yöntemin apartmanda yaşıyanların balkonlarında da yapabilecekleri bir sistem olduğunu düşünüyorum. gerçi henüz kimse benim yöntemimi kullanarak balkonda ürettim yapmadı.(en azından bana haber etmediler :) )
Kış aylarında kompostlaşma süresi çok çok yavaşladı. Gariptir kışın tahmin ettiğimden daha çok mutfak artığı çıkıyor (lahana yaprakları, pırasa, taze sarımsak sapları, havuç ve patates kabukları gibi) ve kompostlaşma süreci yavaş olduğu için 3. bir kova almak zorunda kaldım hatta 3. kovamda dolmak üzere.. Balkonda kompost yapımı için asgari 2 kova gerekir diye düşünüyorum.
Küçük sinekleri bazen ben de gözlemliyorum ama çok zararlı değiller. Sorun olacak boyuta ulaşırlarsa kovadaki malzemenin talaş ile örtülmesi sonuç verecektir.
Solucanlara gelince, kısa süre sonra toprak bel yapmak için tavına gelecek, bolca solucan bulacağımı düşünüyorum.
Datça'ya ve Tuğrul'a selam...
bahçe tipi kompost makinası ve evsel atıklar için jorakompost 125/270 modelinde ürünü var.Gerekli bilgiyi
http://www.jorakompost.com.tr/sayfaGoster.asp?sayfaID=35
adresinden alabilirsiniz.
iyi gunler 1 takim sorularim olacak 1.kovanin agizini kapagi ile kapatiyormusunuz
2.bu kova gun boyu gune alan yerdemi yoksa golgeliktemi bekliyor
Merhaba,
Bahçeli bir evde yaşıyorum, geçen seneden beri kompost yapmak için bir tank arıyordum. PC de buldum ama dediğinz gibi bizim için oldukça pahalı.En sonunda büyük boy çöp kovası kullanabileceğimi gördüm.Mutfak atıklarımı bir kovada biriktiriyorum üzerene küçük saksı küreği ile toprak koyuyorum ve karıştırıyorum.Üzerini örttüm ,karıştırmak için açtığımda küçük sinekler uçuşuyor. Ben hem biriktiriyorum hem de olgunlaşsın diye toprak atıyorum biraz sonra bahçede solucan aramaya çıkacagım.Olur mu dersiniz?
Selamlar,
Ben iki yildir asagi yukari Sizin sisteme benzer bir sekilde balkonda kompostumu yapiyorum. Sadece kis aylarinda biraz sikinti yasiyorum soguktan ve sonuncu katin ruzgar alma potansiyelinden. Bu sene kovalarin ikisi de Aralık ayinda doldu ve ara vermek zorunda kaldık ama bir iki haftaya yeni kompostumu yine balkonda yetiştirdiğim sebze ve otlar için kullanip yeniden kompostumu yapmaya baslayacagim.
Uzun lafın kısası tarif ettiginiz sistem balkonda da işleyecek bir sistem :))
Selamlar
Melike
Yorum Gönder